Peleciarka i granulator - podobieństwa i różnice

Szukając w internecie informacji na temat paliw z biomasy, a w szczególności zaplecza sprzętowego niezbędnego do rozpoczęcia ich produkcji, niewątpliwie natkniesz się na dwa powtarzające się terminy: peleciarka i granulator. W niektórych przypadkach będą używane zamiennie - w celu opisania jednego urządzenia, z kolei w innych kontekstach będą odnosiły się do odmiennych typów maszyn. Czasem nawet spotkasz je w formie dwuwyrazowej zbitki „peleciarka/granulator”. 

W tej zawiłej terminologii nietrudno się pogubić.

Czym więc różni się peleciarka od granulatora? Jakie są ich zastosowania? Sprawdźmy to.

Peleciarka i granulator - prasy do tłoczenia granulatu

Zarówno peleciarka jak i granulator to tzw. prasy do tłoczenia granulatu z biomasy.

Tego typu urządzenia służą do przetwarzania biomasy, czyli odpadów pochodzenia naturalnego, w jednakowej wielkości granulki o jednolitej konsystencji.

Działanie prasy do tłoczenia granulatu opiera się na współdziałaniu kilku mechanizmów. Są to:

Silnik napędowy
Silnik dostarcza energię do działania peleciarki, najczęściej w wersji elektrycznej, choć występują też modele spalinowe.

Rozdrabniacz
Rozdrabniacz mieli surowiec na drobne kawałki dzięki szybko obracającym się ostrzom, przygotowując go do dalszego przetwarzania.

WARTO PAMIĘTAĆ: Rozdrabniacz mieli dokładnie wprowadzoną biomasę, jednak przed podaniem do prasy surowca, powinien być on już wstępnie posiekany np. z użyciem rębaka. Frakcja wprowadzanego surowca nie powinna być większa niż średnica otworów matrycy.

Rolki lub walce
Obracające się rolki przesuwają biomasę przez matrycę, nadając jej kształt granulatu i zapewniając odpowiednią gęstość pelletu. W zależności od mechanizmu napędzającego obracanie się rolek wyróżnia się modele jednoosiowe z dwiema, trzema lub czterema bieżniami. Czym większa liczba bieżni zwiększa wydajność urządzenia.

Matryca
Matryca to metalowa płyta z otworami, przez które przeciskana jest biomasa, formując granulki o określonej średnicy. To ten element odpowiada za ostateczny kształt granulatu.

WAŻNE: Rodzaj matrycy jest elementem, który odróżnia prasy do pelletu od granulatorów. Czytaj dalej.

Granulator i peleciarka - różnice

Skoro ustaliliśmy, że peleciarka i granulator to urządzenia o identycznej zasadzie działania, to co sprawia, że dzielimy je na dwie, osobne kategorie? 

Główne różnice to:

- Zastosowanie

Peleciarki to maszyny do produkcji wysokiej jakości paliwa z biomasy - pelletu.

Do produkcji pelletu stosuje się najczęściej materiał drewnopochodny, taki jak wióry, zrębki czy miał drzewny. 

Granulator to z definicji urządzenie rolnicze służące do obróbki materiału agro w celu produkcji granulowanej paszy dla zwierząt hodowlanych. W związku z tą funkcją, granulator przeznaczony jest głównie do przetwarzania surowca jadalnego przez zwierzęta np. łuski zbożowej. Dlatego czasem jest nazywana "peleciarka do paszy". Granulatory w rolnictwie mogą służyć także do wytwarzania granulowanego nawozu.

Warto zauważyć, że surowiec obrabiany przez granulatory jest z zasady miększy, a w związku z zastosowaniem, granulat z granulatora może wykazywać mniejszą jakość (jednorodność, gęstość) niż specjalistyczne paliwo jakim jest pellet - produkt peleciarki.

W związku z tym, granulatory, przeznaczone jedynie do obróbki materiału agro (czyli te modele, które nie pełnią funkcji obu urządzeń) mogą być mniej dokładne i wytrzymałe.

Margines błędu w przypadku produkcji pasz lub nawozów jest bowiem większy.

- Grubość matrycy

Najważniejszą różnicą konstrukcyjną pomiędzy omawianymi typami pras do biomasy jest grubość matrycy. Ogólna zasada doboru grubości matrycy do rodzaju obrabianej biomasy mówi, że im miększy surowiec, tym grubsza matryca. Wynika z tego, że peleciarka powinna być wyposażona w CIEŃSZĄ matrycę niż granulator do pasz, ponieważ materiał drewnopochodny cechuje się większa twardością niż materiał agro.

Choć na początku ta reguła może wydać się nielogiczna, ma jednak funkcjonalne uzasadnienie. Twardszy materiał ma bowiem większą tendencję formowania się w zatory w matrycy. W przypadku większej grubości matryc, wióry drzewne mogłyby kumulować się w głębokich otworach i hamować proces wytłaczania. Bardziej miękki materiał ma mniejszą tendencję do tamowania perforacji matrycy.

W związku z tym, matryce do tłoczenia paszy są grubsze niż te dedykowane do granulowania wiórów drewnianych. 

Dla łuski orkiszowej jest to np. grubość 50 mm, dla słomy 45 mm, dla wiórów sosnowych zalecana grubość matrycy to około 33 mm. 

W przypadku twardszych gatunków drewna, odpowiednia grubość matrycy jest proporcjonalnie mniejsza. 

WAŻNE: W wielu modelach peleciarek matryca jest elementem wymiennym. Część producentów przed sprzedażą prasy do granulowania konsultuje grubość montowanej matrycy z kupującym. Stąd wynika funkcjonowanie na rynku urządzeń wielofunkcujnych peleciarko-granulatorów.

Każda peleciarka jest granulatorem - nie każdy granulator jest peleciarką

W internecie nie trudno natknąć się na peleciarki/granulatory łączące w sobie funkcje obu urządzeń. W naszej ofercie także większość maszyn do produkcji pelletu może służyć jako granulatory do pasz lub nawozów (jak np. ten model). Z praktycznego punktu widzenia jest to najlepsze rozwiązanie, gdyż projektując urządzenie przeznaczone do bardziej wymagającej technicznie produkcji pelletu spełnia się niejako mimochodem wymagania tłoczenia agro - granulatu. 

Peleciarki, przeznaczone do wytwarzania opału z różnych gatunków drewna, z założenia posiadają możliwość wymiany matrycy. W większości przypadków nic nie stoi na przeszkodzie by wymienić ją na taką, która umożliwi formowanie granulek paszy lub nawozu.

Podsumowując tę zawiłą prawidłowość: Każdy rodzaj pelletu jest granulatem. Jak już jednak ustaliliśmy, istnieje wiele rodzajów granulatu i zdecydowanie nie każdy granulat jest pelletem. Wynika z tego bezpośrednio iż, KAŻDA peleciarka jest rodzajem granulatora i może z powodzeniem spełniać funkcję granulatora do pasz, lecz NIE KAŻDY granulator do paszy (z przyczyn technicznych) jest jednocześnie peleciarką.

Krótko mówiąc:

Peleciarka jest najbardziej uniwersalnym urządzeniem w kategorii pras do granulowania biomasy i może służyć do różnych celów zarówno przemysłowych, jak i rolniczych.